متخصص بیماری های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: تب مالت، تب مواج یا بروسلوز به عنوان یکی از مهمترین بیماری های مشترک انسان و دام محسوب می شود.
متخصص بیماری های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت: تب مالت، تب مواج یا بروسلوز به عنوان یکی از مهمترین بیماری های مشترک انسان و دام محسوب می شود.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛ دکتر گردآفرین نیکبخت افزود: عامل بیماری تب مالت یک نوع باکتری به نام باکتری بروسلا است که در واقع یک انگل داخل سلولی است و به طور مستقیم یا غیر مستقیم از حیوانات آلوده(نشخوار کنندگان اهلی، سگ و خوک) به انسان منتقل شده و وقوع آن ارتباط نزدیکی با شیوع آن در بین حیوانات اهلی دارد.
وی با اشاره به اینکه این باکتری گونه های مختلفی دارد و شایع ترین علت در انسان بروسلا ملیتنسیس است که از طریق بز، گوسفند و شتر به انسان منتقل می شود، تصریح کرد: سایر گونه ها شامل بروسلا آبورتوس از طریق گاو و بوفالو، بروسلا سویس از طریق خوک و بروسلا کانیس از طریق سگ به انسان منتقل می شود.
مراحل تشخصی تب مالت
وی با بیان اینکه این بیماری عفونی در دو مرحله تشخیص داده می شود، اظهار داشت: یک مرحله حاد که همراه با تب و باکتریمی بوده و به دنبال آن مرحله مزمن با خصوصیاتی مانند ضعف، تعرق بیش از حد، دردهای شدید عضلانی و عود تب همراه است ایجاد شده، که می تواند چندین سال طول بکشد و بسیاری از بافتها را درگیر نماید.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویراحمد، دوره نهفتگی این بیماری را یک تا چهار هفته عنوان کرد که می تواند تا ماهها نیز طول بکشد.
وی یادآور شد: این دوره معمولا به صورت یکی از این سه الگو بیماری تب دار مشابه تیفوئید(حصبه)، همراه با درد عضلانی اما با شدت کمتر، تب و التهاب تک مفصلی در زانو یا لگن در کودکان خردسال و تب طول کشیده همراه با درد کمر و لگن در افراد مسن تظاهر می کند.
علائم و نشانه های تب مالت چیست؟
دکتر نیکبخت با بیان اینکه علائم بالینی این بیماری بسیار متنوع است و منجر به تشخیص قطعی این بیماری نمی شود، اضافه کرد: تشدید و فروکش شدن تب به صورت دوره ای، سردرد، خستگی، بی اشتهایی، داشتن درد کمر، مفاصل و درد عضلات و همچنین تعریق های شبانه از علائم ابتدایی ابتلاء به این بیماری است.
وی ابراز داشت: مسافرت به محیط های آلوده، مصرف محصولات لبنی غیر پاستوریزه، تماس با حیوانات، تلقیح تصادفی واکسن، سابقه بیماری مشابه در افراد خانواده، درد عضلانی اسکلتی، درگیری ستون مهره های کمری و توراسیک تحتانی، آرتریت( التهاب و عفونت مفاصل) از کلیدهای تشخیصی این بیماری به شمار می روند.
عوارض ابتلا به تب مالت
متخصص بیماری های عفونی دانشگاه علوم پزشکی استان با بیان اینکه اختلالات مفصلی و تعریق های بدبوی شبانه از شایعترین نشانه های بروسلوز است، اظهار داشت: علائم ریوی شامل سرفه خشک همراه با شواهد رادیو گرافیک پنومونی، آمپیم، آدنوپاتی و آبسه ریه در یک چهارم بیماران دیده می شود.
وی ادامه داد: در یک چهارم موارد هپاتو اسپلنو مگالی، در ۱۰ تا ۲۰ درصد موارد لنف آدنوپاتی قابل توجه دیده شده و تا ۱۰ درصد مردان دچار اپیدیدیموارکیت می شوند.
دکتر نیکبخت افزود: پروستاتیت، التهاب یمبنال وزیکول، سالپنژیت و پیلونفریت، سقط جنبن در مادران باردار، عفونت لایه درونی قلب یا دریچه قلب (اندوکاردیت) در ۱درصد موارد، عفونت سیستم اعصاب مرکزی از جمله مننژیت(التهاب پرده اطراف مغز و نخاع) و آنسفالیت (التهاب حادمغز)، آبسه مغز، افسردگی و لتارژی، آبسه های متاستاتیک در هر جایی به خصوص در غدد تیروئید و پستان در خانمها و هم چنین ضایعات پوستی به صورت راشهای ماکولو پاپولار از دیگر عارضه های ابتلاء به تب مالت است که در بیماران دیده می شوند.
راه های انتقال بیماری تب مالت به انسان
وی با بیان اینکه این باکتری به نورخورشید و اشعه یونیزان حساس است، خاطر نشان کرد: اگر این میکروب در مجاورت نور خورشید قرار گیرد، از بین خواهد رفت ولی نسبت به یخ زدگی و خشک شدن مقاوم است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان تصریح کرد: در خاک خشک آلوده به ترشحات جفتی، جنینی و ادرار نشخوار کننده ها، این باکتری به مدت 6 هفته زنده مانده و به صورت ذرات معلق در هوا در می آید که می تواند از طریق استنشاق و تنفس ایجاد بیماری می کند.
دکتر نیکبخت گفت: در خاک های مرطوب و کودهای مایع و در دمای پایین نیز این باکتری به مدت 6 ماه زنده مانده و می تواند ناقل بیماری به انسان ها باشد.
وی ابراز داشت: مصرف شیرخام و فرآورده‌های لبنی آلوده خصوصا پنیر نرم تازه، خامه، سرشیر، گوشت و مغز استخوان نیمه پخته، تماس مستقیم با بافت های حیوان آلوده نظیر خون، گوشت، ترشحات رحمی و ترشحات مخاطی، انتقال تنفسی از طریق افشانه‌های موجود در هوای آغل و اصطبل آلوده یا آزمایشگاه را عوامل انتقال دهنده این بیماری به انسان ها است.
وی در ادامه افزود: فرو رفتن سر سوزن سرنگ حاوی واکسن‌های حیوانی به دست انسان در دامپزشکی ها و آزمایشگاه ها و استفاده از لوازم آرایشی که از مواد جنینی دام ها تولید می شوند و انتقال شخص به شخص از طریق اهداء عضو با خون از راه های دیگر انتقال بیماری هستند.
متخصص بیماری های عفونی بیمارستان شهید بهشتی یاسوج همچنین یادآور شد: انتقال جنسی و مادرزادی نیز بندرت گزارش شده است.
وی با بیان اینکه لاشه دام های آلوده می توانند این بیماری را به انسان انتقال دهند، اذعان کرد: اگر لاشه های آلوده به مدت 24 ساعت درون یخچال قرار بگیرند این میکروب در آنها از بین می رود، که خوشبختانه این روند در همه کشتارگاه های کشور اجرا شده و احتمال انتقال بیماری از طریق تماس با گوشت و خوردن را به شکل محسوسی کاهش می دهد.
مشاغل در معرض خطر بیماری
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی استان، با اشاره به مشاغل و گروه های پرخطر تاکید کرد: کشاورزان، دامداران، چوپانان، دامپزشکان و کارگران کشتارگاه ها و کارخانه های بسته بندی گوشت، افرادی هستند که به دنبال تماس با بافت آلوده، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تب مالت قرار دارند.
راه های پیشگیری از بیماری تب مالت
دکتر نیکبخت اظهار کرد: جوشاندن شیر به مدت 6تا 7دقیقه و پاستوریزه کردن آن، اجتناب از مصرف پنیر محلی و به خصوص بستنی های غیر پاستوریزه، واکسیناسیون دام ها و ضد عفونی کردن اصطبل های آلوده و خونابه ها با ضد عفونی کننده های خانگی از مهمترین راه های پیشگیری از این بیماری است.
وی توصیه نمود: در صورت ذبح سنتی دام دستکش پوشیده، از تماس ترشحات و خون با ملتحمه و مخاطات پیشگیری شود و لاشه دام قبل از مصرف به مدت ۲۴ ساعت در بخچال نگهداری شود.
وی همچنین اظهار داشت: یک تعهد ملی برای سنجش و کشتن دامهای آلوده، با در نظر گرفتن غرامت برای صاحبان آنها برای کنترل ابن بیماری لازم است.
آزمایش های تشخیصی
وی با بیان اینکه اساس تشخیص بیماری، سابقه مواجهه فرد، علائم بالینی و یافته های آزمایشگاهی تایید شده است، گفت: تشخیص قطعی این بیماری با آزمایش خون انجام می گیرد.
وی افزود: برای تشخیص این بیماری از روش هایی چون آزمایش کشت خون و تست سرولوژیک استفاده می شود.
راه های درمان تب مالت
متخصص بیماری های عفونی دانشگاه علوم پزشکی استان با بیان اینکه هدف از درمان، تسکین علائم، پیشگیری از عود بیماری و عوارض است، عنوان کرد: درمان بیماری تب مالت با داروهای آنتی بیوتیک موجود به خوبی انجام می شود.
دکتر نیکبخت با بیان اینکه روش های درمانی و دوره های زمانی متفاوتی براساس تشخیص زود هنگام یا دیر هنگام این بیماری وجود دارد، تصریح کرد: یکی از روش های عمده درمان، روش استاندارد طلایی است که داکسی سایکلین به همراه استرپتومایسین برای بیمار تجویز می شود.
وی با اشاره به اینکه پس از درمان، احتمال عود بیماری وجود دارد، اذعان کرد: بیمار باید به مدت دو سال پس از درمان تحت نظر باشد تا در صورت عود بیماری، مجددا تحت درمان قرار بگیرد و این بار نیاز به دوره درمانی طولانی تری خواهد داشت.
وی با بیان اینکه 30 درصد از بیماران مبتلا به تب مالت ممکن است دچار عود بیماری شوند، ادامه داد: متاسفانه شایعترین علت عود بیماری عدم همکاری بیمار برای تداوم مصرف دارو است که در نهایت می تواند عوارض سوء در بیمار ایجاد کند.
این متخصص عفونی در پایان با اشاره به اینکه احتمال مرگ و میر در این بیماران یک درصد است، گفت: بیشترین علت مرگ و میر در این بیماران درگیری دریچه قلب (اندوکاردیت) و گاهی مننژیت بروسلایی است.
